OLEUM

I.

OLEUM

flumen Hispaniae Tarraconemps. Sexto Avieno.

II.

OLEUM

hominibus a Deo laborum lenimen datum, ut ait Plut. in Alexandro; Iside monstrante illius usum primâ, ut fertur, tesle zuingerô Theatr. Hum. Vit. P. 975. multiplici utilitate sese commendat, sive necessitatem, sive delitias, sive sublimiorem usum consideres. Hinc in Panathenaeis, olei ceramum, amplissimi praemii locô, victorem accepisse olim, discimus ex Alexandro Ncapolit. Genial. Dier. l. 5. c. 8. Et quidemm, ut de aliis eius usibus hoc unum addam, quod Varro ait Virgul. divin. Oleum in lucubrationem servavimus, quod in asparagos totum legitime vertaemus: ubigeminum illum indigitat, in lucernis et cibis eximium; Oleum, in sacris frequens, apud Hebraeos. Cum enim consecratio Pontificis tribus rebus constaret, Vestitu, Unctione et Sacrificiô; vestibusis sacris, quibus in Templo ministrare mos erat, per dies septem continuos mane induebatur et vesperi rursus exuebatur, Vide Levit. c. 8. v. 7. et seqq. Unctio quoque per totidem dies fieri solita erat, antequam sacrum Oleum amissum esset: quod semel a Mose. divinô iussu, consectum, durâsse volunt fere nongentos annos. Vide de illius conficiendi ratione Exod. c. 30. v. 22. Eôdem, in inauguratione sua, Sacerdotes quoque vulgares inungebantur. Vide Exod. c. 29. v. 7. et Levit. c. 8. v. 10. sed hoc discrimine duplici: I. Quod omnes et singuli Pontifices, in novi honoris exordio, ungebantur: Sacerdotes autem reliqui, in prima consecratione filiorum Aaronis inuncti et consecrati censebantur. II. Quod Pontifices Oleô in capite perfundebantur, Exod. c. 29. v. 7. Confer Levit. c. 8. v. 12. et. c. 21. v. 10. Sacerdotes autem eô, admixtô victimarum sanguine, in sacra veste leviter tantum aspergebantur, Exod. c. 29. v. 7. etc. Idem videtur fuisse Oleum, quô et Reges nonumquam inaugurarileguntur; quamquam alii diversum fuisse velint. Alios enim eô perfundi nefas erat. Carnem hominis ne eô ungito, aut secundum confecturam eius ne facitote simile ei: res sancta est, etc. Exod. c. 30. v. 32. 33. Sed et inter Reges Pontisicesque id quoque discriminis fuit, inter alia, quod Pontifices singuli in initiatione sacrô Oleô linerentur, unde Sacerdotes uncti appellantur Levit. c. 4. v. 5. etc. 6. v. 22. Reges autem non omnes, sed ii solum, qui rebusturbidis et successione, ob tumultus ac seditiones, incertâ, in Davidis solium evehebantur: ut in Salomone et Ioâ patet, 1. Regum c. 1. v. 39. 2. Tegum c. 11. v. 12. etc. Hôcautem Oleô, Spiritus S. dona designâsse Deum, et praesigurari voluisle, divin intatis inhabitationem et ditissima charismata Naturaehumanae CHRISTI, in incarnatione eius, conferenda, discimus ex Psalmo 45. v. 8. et Iohan. c. 3. v. 34. etc. Vide quoque infra ubi de Saxa lapidesque Oleô persundendi ritu. In Ecclesia Apolstolica Olei quoque usum insignem deprehenimus, Iacobi c. 5. v. 13. Aeger est animô aliquis inter vos? oret: bonô animô est aliquis? psallat. v. 14. Insirmatur aliquis inter vos? accersat Presbyteros Ecclesiae et orent pro eo, ungentes eum Oieô in nomine Domini. Ubi per Infirmatum cum intelligant nonulli, eum cui prorsus vires deficiunt seu moribundum, confirmant id ex Ecclesiae Occidenlalis ritu, quô maxime talibus Extrema, ut vocant, Unctio adhiberi solet, a Presbytero. In Oriente vero, ubi idem ritus adhibetur, plerumque id non fit sine

Presbyteris septem, ac subinde etiam leviter aegris, imo et convalescentibus: Oleum ipsum Εὐχέλαιον, vocant, Precatiolium, ob preces unctioni iungendas. Apud utrosque Oleo huic vis curandi aegrotos tribuitur, occasione tum loci praefati, tum Marci c. 6. v.13. (ubi de Apostolorum cum Oleo curandi facultate) sententiam suam firmantes: Unde plurima hanc in rem de Graecis in Euchologio et apud Simeonem Thessalonicensem, aliosque Graecos laudatos Petro Arcudio de Concord. Eccles. Orient. et Occid. l. 5. ac Iacob. Goaro in Eucholog. p. 408. de Latinis vide Auctores inprimis laudatos Car. du Fresne Glossar. Et perquam obvia est ad S. Marcum et in tractat. de Sacramentis, Olei huius sancti, utpote ab Episcopo, in Occidente, sed tam a Presbyteris, quam Episcopo, in Oriente, consecrandi, ut necessarii, apud Communionis Romanae Scriptores, assertio, uti et apud Reformatos improbatio non infrequens. Certe apud Hebraeos veteres nihil comperimus, de Oleô in ungendis, ex ritu recepto, aegris sive moribundis sive aliis, nisi id quod de claudendia per Cleum oculis spra diximus, in hac voce. Iam vero mortuos, in sepulturam inungi, familiare fuisse tam Iudaeis, quam Romanis Graecisque, certum est: Interim, uti multis aliis, sic disciplinâ veteri circa moribundos variante, pro locorum saeculorumque discrimine, Marcivero l. c. Discipulis XII. singulare hoc donum, inter alia, a Domino concessum fuisse legimus, ut ungerent Oleô multos aegros et sanarent. Ubi ἄῤῥωςτοι, eôdem sensu, quô apud Iacobum ἀςθενεῖς, prol aegris usurpantur, i. e. perquam imbecillibus et viribus quasi omnino carentibus: Et Discipulorum unctionem, uti apud Iacobum Presbyterorum, sequitur unctorum fanitas corporis; quasi illud omnino non mortem, nisi ut praeveniendam, spectaret. Id quod perquam est diversum, ab unctionis huiusmodi usu, maxime in Occidente, sic inde derivato. In

eo enim vix, sine mortis, nec paeveniendae, expecttione, solet adhiberi. Quomodo vero et quandodonum illud singulare sive sanandi sive in ungendi aegros istiusmodi nacti fuerint Presbyteri dispersorum, tempore Iacobi, credentium et non credentium, indagatu non adeo obvium est. Quomodo autem extremae unctionis in Christianismo, ab eis solum, qui et Presbyteri ordinati sunt et Sacerdotes etiam vocantur, adhiberi solitae usus fundetur, Scriptores Communionis Romanae passim eunt ostensum. Certe cum ait Iacobus, προσκαλεσάτω, accersat Presbyteros, Presbytero videtur qualesumque sive ordinatos sive vulgares intelligere, inquit Seldenus, adeo ut iuniores seu vulgi viliores, necdum in ulla Presbyterorum classe censendos, ob singularem rei gravitatem ac discessûs animae celerem exspectationem, accersendos noluerit. Idem advertendum, ait, statim verba illa de Presbyteris, oratione ac inunctione factâ, sequi, l. c. ἐξομολογεῖσςθε. Quae ratio de mutuo invicem orationis apud universos usu, post orationem et inunctionem memorata, praescribere videtur, quasi rem totam in peccatorum confessione, eqave inter se ad invicem et in oratione efficaci, revera consistere voluisset. Adeoque aliter locum intelligit, vertitque, quam vulgo intelligi ac verti solet. Nimirum, inquit, forsan illud de Presbyteris accersendis, spectavit ad moribundo seu pro moriente habito usitatum officium pollincturae adhibendum, illud quod in inungendo cum orationibus sub vitae finem, sive verum, sive creditum, habebatur. Nec imperative sumendum forte illud, Accersat, sed permissive: Etiamsi adeo imbecillis fuerit, ut Presbyteros, i. e. proximorum ac vicinorum qualescumque amicos graviores et promores aliquot, ad se accersendos voluerit, ut secum

nimirum orarent et mortuum ex more pollincerent adeoque etiam pro iam mortuo sive oculos claudendo, sive aliter illum inungerent, nihilominus ἡ ἐυχὴ τῆς πίςτεως σώσει τὸν κάμνοντα, Precatio fidei salvum faciet infirumum: Seu pro mortuo habitum. Namque τὸ κάμνειν, utrumque denotare, partet. Et notum, mortuos aliquot seu κάμανοντας, tum inter Propheatas veteres, tum inter Christianos primitivos aliosque (saltem eos, qui viderentur mortui) in vitam et sanitatem oratione efficaci fuisse restitutos; quemadmodum et a S. Petro Tabitham, et a S. Paulo Eutychum, id est, a DOMINO per eos resuscitatos, Actor. c. 9. v. 40. et c. 20. v. 10. Cui sensui omnino favet illud Iacobi, καὶ ἐγερεῖ αὐτὸν ὁ Κύριος, Et resuscitabit eum Dominus. Eadem enim vox ἐγειρω, non raro in N. Foedere habetur, pro Mortuum resusictare, excitare; unde ἔγερσις in Glossar. Resurrectio. Simulque etiam cum infirmorum sanationis dono illo singulari, quô Discipulos suos Christus dignatus est, coniungitur ab eo, νεκροὺς ἐγέρετε, Mortuos excitate, Matth. c. 10. v. 8. et postmodum de resurrectione mortuorum seu pro mortuis habitorum, usurpatur in sensu quidem Scripturae velut proprio, c. 11. v. 5. c. 14. v. 2. etc. Et Hesych. ἐγερεῖ, ἀνατήσει, quod resurrectionem a mortuis, aut quasi, denotat. Ita Oratione hîc Fidei etiam mortuus, aut per virium defectum pro moruto habitus resuscitandus. Sane qui in Presbyteros illos Tribuum XII. aut singulare inter eos Christianismi Presbyteros, sanationis tunc eiusmodi donum, adeoque in se, ex eo quod Christi Discipulis ita competiit, derivare fidentius solent, pari iure etiam et mortuorum resuscitationis facultatem, tum Presbyteris illis, tum sibi velut ex praestituto, tribuere possent. Et locutionis eiusmodi commutatio; ut, quem ἀςθενοῦντα adeo paucis verbis vocâsset Iacobus, eundem iam τὸν κάμνοντα nuncupet, innuere videtur hoc aliud et gravius quid significare, maxime cum articulus adiciatur; ipsum etiam mortuum aut pro mortuo et pollincendi plane habitum etc. Hactenus Sedenus, quem vide, de Synsdriis Veter. Hebr. l. 2. c. 7. §. XI. et. seqq. uti de Oleopuro, a publico supplendo, quô lucernae VII. candelabri Sacri, in V. T. ramis ac hastili impofitae, perpetim alebantur, aliquid spra, ubi de Luminum festo, item voce Lychnuchus; de Olei in sacris Veter. inferis usu, voce Melicratum; de Graecorum hodiernorum in insul. Zacyntho ab Oleo abstinentia, tempore ieiunii Paschalis, voce Megali tessaracosti. In Ecclesia hodierna Romana Oleum pro infirmis, Oleum ad chrisma, et Oleum ad catechumenos ungendos, Vide hîc infra: et plura de Olei usu hîc passim, inprimis ubi de Unctionibus Veterum. Facere autem de Oleo proprie dictum, vidimus supra. OLEI SACRI IN ECCLESIA ROMANA VARIA GENERA, EX CAR. DU FRESNE GLOSSAR. Oleum Benedictum, quod q Pontificibus aut Viris sanctitate claris benedicebatur, et quô fideles ad depelendos morbos aut Daemonas fugandos ab energumenis, utebantur. Vide supra et Hieronum. Vit. Hilarion. Tertullian. ad Scapul. Sulpicium Severum Dial. 3. c. 3. Paulinum Vit. S. Martini etc. Oleum Catechumenorum, quô inungebantur, bendeicitur feriâ 5. Maioris Hebdomadae: quae bendeicto et exorcismus habetur in Ordine Romano. Vide quoque Durandum l. 6. c. 74 num. 21 et seqq. Oleum S. Catharinae. Vide Boethium indescr. Scotiaep. 6.

Oleum S. Crucis. quod a Leontio Exconsule Gregorio M. missum, testatur hic ipse, l. 7. ind. 1. ep. 35. Vide quoque Bedam de Locis SS. c. 20. Oleum Exorcisatum vel Chrisma seu Chrismale oleum; cuius exorcismus exstat in Ordine Romano. Olem Inexstingubilie, veter. lucernarum inexhaustum per complura saecula pabulum, Vide rotun. Licetum de Lucernis Veter. et spura uti de iisdem, aligique passim. Oleum Infirmorum, seu pro infirmis et energumenis, quando consecrari sueverit, diximus. Eius exorcismus et benedictio similiter habetur in Ordine Romano. Vide quoque Durandum 1. 7. c. 74. num. 3. et seqq.